Al een tijdje liep ik rond met het idee voor De Creatieve 30. Al houd ik niet zo van bucket lists, de ’50 things to do before youre 11¾ van The National Trust bood wél nieuwe inspiratie om de natuur in te trekken. Zoiets zou toch ook geweldig zijn op het gebied van knutselen en handvaardigheid! Dat Pakje Plezier nu een XXL-Knutselpakket mag leveren aan kinderopvang Mundo – waarmee ik heel blij ben! – is een welkome aanleiding. Het thema is namelijk ‘Ontdek je talenten’. Een groepspakket met diverse handvaardigheidstechnieken ligt hierbij voor de hand. Je ervaart immers pas waarvoor je talent hebt (of juist niet) als je verschillende dingen probeert. Maar ja, kiezen we dan voor breien, timmeren, weven, bouwen met restmateriaal, kleien of verven? Misschien een knikkerbaan bouwen? Of toch iets heel anders?
Pitriet, macramé en figuurzagen
Op de lagere school deed ik het allemaal. Daarnaast stond pitriet op het programma bij meester Van den Born, macramé bij meester Achterhuis, figuurzagen bij meester Jurgens en breien en borduren bij mevrouw Heun. Ieder jaar een nieuw en moeilijker verplicht werk. Zo begonnen we met een onderzetter voor de pannen van pitriet (en trouwens ook bij macramé) en maakten 3 jaar later een mandje met deksel. Ik realiseerde me al snel dat ik meer talent had voor breien dan voor figuurzagen. Meester Jurgens reageerde behoorlijk geïrriteerd als ik weer een zaagje gebroken had….
Nuttige werken
Volgens Janneke Pierhagen van het Onderwijsmuseum stond er tot in de jaren 60 voor de jongens helemaal geen handvaardigheid op het programma. Na schooltijd moesten de meisjes blijven voor het vak ‘Nuttige handwerken’. Eerst naaiden of breiden ze een kledingstuk. Daarna knipte de naai-juf er een gat in en werden de meisjes geacht het kledingstuk zo netjes mogelijk te herstellen. Verder borduurden ze een merklap, zodat ze hun naam netjes in kruissteek konden borduren op hun linnen- en beddengoed als ze gingen trouwen. Vanaf de jaren 60 moesten ook de jongens aan de slag met hout, karton en figuurzagen. Dankzij de emancipatiegolf werd het onderwijsprogramma in de jaren 70 op steeds meer scholen hetzelfde voor jongens en voor meisjes. Handvaardigheid zoals ik dat kreeg, was typerend voor de 80.
De Creatieve 30
We zijn nu 30 jaar verder. Wat leren kinderen anno 2016 nog thuis, op school en op de bso op het gebied van handenarbeid? Het aanbod lijkt minder divers dan vroeger (of vergis ik me hierin?). Welke onvergetelijke en doodgewone knutselervaring hopen wij dat onze kinderen voor hun 12de gedaan hebben? Welke activiteiten mogen volgens jou absoluut niet ontbreken op De Creatieve 30? Wat vond jij vroeger of vinden jou kinderen nu geweldig om te doen? Ik ben heel benieuwd naar bijzondere, creatieve ervaringen die je nooit vergeten bent én naar hele gewone activiteiten die je eindeloos kunt herhalen…. Kortom: help mee met het samenstellen van De Creatieve 30!